..:: program szkolenia ::..
  • Programy szkolenia w zakładce dokumenty   (strona główna --> dokumenty)
  • Artykuł "Sprzeczności w programach szkolenia"  (strona główna --> dokumenty)

Program szkolenia czyli czego uczymy kandydata na pilota na kursie paralotniowym?



Teoretycznie odpowiedź na to pytanie powinien zawierać obowiązujący program szkolenia umieszczony na stronie Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Link na podstronie dokumenty. (strona główna --> dokumenty)

Również szkoły latania powinny na swoich stronach taki program zamieścić. W praktyce zarówno program ULC, a zwłaszcza to co możemy znaleźć w zakładkach „program szkolenia” na stronach wielu szkół paralotniowych celowo niewiele wyjaśnia i zawiera mało konkretów.

Takie konkretne deklaracje pozwoliłyby kandydatom na pilotów na wybór szkoły która oferuje najbardziej odpowiednie szkolenie w zakresie jego jakości i ceny. Ułatwiłyby to również kandydatom na dochodzenie swoich praw w przypadku, gdy szkoła uczy zbyt mało.

Najczęściej możemy znaleźć sformułowania typu: program zawiera wszystkie elementy niezbędne do zdania egzaminu państwowego. A ponieważ zdarzały się egzaminy państwowe na świadectwo kwalifikacji pilota paralotni bez latania, a nawet bez pisania, więc takie sformułowanie pozostaje gołosłowiem.


Aby ułatwić kandydatom na pilotów paralotniowych dokonanie wyboru szkoły podaję, poza cennikiem szkoleń, wykaz umiejętności, jakie uzyskuje kursant w czasie szkolenia w zakresie I i II etapu do uprawnienia PP (pilot paralotni) w Szkole Latania na Paralotniach "MUMINEK".

Każdy produkt - w tym przypadku usługa szkolenia - powinien być dobrze opisany.

Poniższy wykaz wynika z:

  1. Obowiązującego szkoły paralotniowe programu szkolenia opublikowanego przez Urząd Lotnictwa Cywilnego. Do końca 2013 roku programy szkolenia nie były opublikowane.

  2. Programu szkolenia PARAPRO stosowanego przez Miedzynarodową Federację Sportów Lotniczych.

  3. Przeprowadzonej  przez kolegę z PSP wsród pilotów paralotniowych ankiety dotyczącej szkolenia.

  4. Doświadczeń własnych. Zakres ten (umiejętności praktycznych) jest szerszy, niż minimum określone przepisami. Szkoła "MUMINEK" uczy dobrze i w szerokim zakresie, nie stosuje ukrytych dopłat za np"naukę startów i lądowań". Nauka startu odwróconego (alpejką) oraz na holu jest w ramach  II etapu.


(Wzmiankowane dokumenty są pod zakładką dokumenty)


Poniżej spis umiejętności, których jest nauczany w mojej szkole kandydat na pilota paralotni z uprawnieniem PP, czyli do lotów swobodnych, w ramach dwóch etapów, przed skierowaniem na egzamin państwowy. 

(spis nie obejmuje przekazywanej wiedzy bardziej teoretycznej, takiej bez ćwiczeń praktycznych jak prawo lotnicze, medycyna lotnicza, meteorologia itp)


  1. Planowanie lotu:

    1. Klasy przestrzeni powietrznej, elementy przestrzeni powietrznej i źródła informacji o nich. Legalność miejsca startu. Sprawdzanie zajętości przestrzeni powietrznej (NOTAM, ASM-3), ew. zgłaszanie lotów.

    2. Wybór startowiska i lądowiska. Ocena miejsca startu – ukształtowanie terenu, przeszkody

    3. Pogoda, wiatr, symptomy zmiany pogody i portale pogodowe.

    4. Turbulencja, jej źródła i przewidywanie.

    5. Manewry: zasadniczy, awaryjny, ratunkowy.

  2. Transport i konserwacja paralotni i pozostałego sprzętu. Rozkładanie przed startem składanie (kalafior, rolowanie, akordeon) po locie. Przygotowanie sprzętu poza miejscem startu:

    1. regulacja i dopasowanie uprzęży

    2. połączenie paralotni z uprzężą

    3. zasady regulacji  długości linek sterowniczych

    4. zasady podpinania zapasu

    5. symulacja użycia zapasu

  3. Przyniesienie na startowisko. Kontrola przedstartowa (wg check listy)

    1. Pilot

      • sznurowadła, ubiór

      • uprząż: taśmy udowe, piersiowe, umiejscowienie klamki zapasu

      • kask

      • ew. telefon, radio, vario, gps i inne gadżety (jak nie są połączone z uprzężą)

    2. Uprząż

      • zapięcie taśm

      • zapięcie karabinków

      • podpięcie speeda

      • uchwyt zapasu

      • ewentualnie wyczep

      • radio, vario, gps i inne gadżety

    3. paralotnia

      • taśmy

      • linki

      • czasza (stan i ułożenie: rozkładanie w podkowę, ustawienie ściany)

    4. przestrzeń powietrzna

    5. pogoda, zwłaszcza wiatr (chwilowy kierunek i siła)

  1. Start klasyczny na stoku i na płaskim (za wyciągarką – może być w II etapie)

    1. właściwa pozycja pilota, taśmy, sterówki, ramiona.

    2. zdecydowany bieg, wyniesienie paralotni, puszczenie taśm, kontrola optyczna wypełnienia,

    3. korekty kierunku sterówkami i podbieganiem pod skrzydło, kontrola konta natarcia

    4. ew. oderwanie przy dobrej prędkości, bez wskakiwania

    5. ew. awaryjne przerwanie startu (w poprzek stoku) na komendę.

    6. gaszenie paralotni i zatrzymanie

    7. przenoszenie paralotni "w kalafior"

  2. Start odwrócony (alpejka)

    1. stanie z postawioną paralotnią (ground handling)

    2. start właściwy

  3. Sterowanie paralotnią w locie

    1. kierunkowe ciałem i sterówkami

    2. prędkością

    3. tłumienie oscylacji

  4. W locie

    1. obserwacja innych użytkowników przestrzeni powietrznej, stosowanie prawa drogi i zachowanie separacji.

    2. Przekładanie sterówek do jednej ręki (celem np. wypięcia holu) i z powrotem.

    3. Używanie radia w powietrzu, odczytywanie wskazań wariometru.

  5. Manewry utraty wysokości

    1. uszy (klapy) i sterowanie z uszami.

    2. uszy plus speed

    3. B-stall lub spirala

  6. Ćwiczenia sytuacji awaryjnych:

    1. chwytanie za uchwyt zapasu

    2. sterowanie linką stabila i przechyłem ciała, sterowanie taśmami D

    3. podwinięcie połowy paralotni (duża klapa)

  7. Ósemki i krążenie w locie, opcjonalnie centrowanie noszeń termicznych (jak się trafią).

  8. Planowanie dolotu

    1. pilnowanie wysokości

    2. wybór miejsc do lądowania,

    3. obserwacja lądowiska,obserwacja wiatru.

  9. Podejście do lądowania:

    1. po prostej – wytracanie wysokości esowaniem, korygowanie znoszenia przez wiatr

    2. pełne podejście (samolotowe)

      • prosta z wiatrem

      • pozycja z wiatrem

      • trzeci zakręt

      • prosta prostopadła

      • czwarty zakręt

      • podejście końcowe

    3. wysunięcie się z uprzęży, amortyzacja nogami i gaszenie czaszy

  10. Meldowanie po lądowaniu. Szybkie zbieranie się z lądowiska i pakowanie sprzętu na uboczu

  11. Procedury awaryjne (teoretycznie – zasady postępowania)

    1. silny wiatr, przewiewanie na zawietrzną

    2. zasysanie przez chmurę

    3. deszcz

    4. użycie zapasu

    5. wlecenie w zawietrzną

    6. lądowanie na drzewach

    7. lądowanie w wodzie

    8. sterowanie po urwaniu linki sterowniczej

    9. cumulus congestus, cumulonimbus, front chłodny

  12. Dobór sprzętu

    1. klasy paralotni

    2. wpływ wydłużenia i obciążenia powierzchni paralotni

    3. ocena stanu technicznego paralotni, przeglądy

    4. prędkości:

      • minimalna (przeciągnięcia) - rozpoznawanie

      • ekonomiczna

      • optymalna

      • maksymalna

      • doskonałość


Szkolenie w zakresie etapów I i II łącznie musi zawierać minimum 30 lotów, w tym minimum 10 lotów wysokich (w których jest osiągana wysokość ponad 200m nad terenem), w czasie co najmniej sześciu dni lotnych.

Polecam filmy dostępne na YouTube:

0.  Dynamic decisions  (https://www.youtube.com/watch?v=LjGmRhPD00o)

1. Z serii "Paragliding lessons" 7 odcinków, link do pierwszego: (https://www.youtube.com/watch?v=-5FsfZG6Goo)

2. Start odwrócony z kontrolą przy pomocy taśm pierwszych (A) i ostatnich (C albo D): (http://sydneyparagliding.com/flying-techniques/the-effortless-reverse-launch-technique/)  albo (https://www.youtube.com/watch?v=YKQJqP5ZNoM)

3. Mike Kung Ground handling  (https://www.youtube.com/watch?v=Y2MwZyOl47U)

4. Speed to fly: (https://www.youtube.com/watch?v=LaBQWRQ5VFY) albo  (https://www.youtube.com/watch?v=dkfHMVMccSI)

5. Security in flight  (https://www.youtube.com/watch?v=HUYekj0Qv_I)

6. Instability 2  (https://www.youtube.com/watch?v=7QV9lbTNuRc)

7. Filmy firmy  Flybubble np:(https://www.youtube.com/watch?v=dvBNumdHS70)

8. Termaling techniques:  (https://www.youtube.com/watch?v=F8o7knHFDfw)